Wat gaan we daarvoor doen en wat gaat het kosten 2019?

Stadsdelen

Participatie staat centraal
De Haagse samenleving kenmerkt zich door een grote diversiteit. We koesteren de verschillen tussen buurten, dat maakt de stad levendig. Voor verreweg de meeste bewoners en ondernemers is de eigen buurt maximaal de eigen wijk, het uitgangspunt.

We hechten aan transparantie en een open bestuurscultuur. We willen een college zijn dat luistert. Niet omdat het moet, maar vanwege een oprechte behoefte aan dialoog. We willen een gemeente zijn die in verbinding staat met bewoners; die hen proactief en persoonlijk benadert, op basis van vertrouwen in de wijk. Vlotte dienstverlening, goede voorlichting, toegankelijke informatie en actieve communicatie horen hier allemaal bij. Bewoners en ondernemers moeten meer invloed krijgen op de besluitvorming.

We moeten beter worden in de communicatie en voorspelbaar zijn wanneer mensen kunnen meepraten en meebeslissen. Onze besluitvorming gaat over verschillende onderwerpen, van groot tot klein en van sociaal tot ruimtelijk. We gaan door met het experimenteren met verschillende vormen van inspraak en participatie die passen bij de diversiteit van de gebruikers en de te nemen besluiten.

Wij willen de dienstverlening en participatie zoveel mogelijk vanuit het perspectief van de Hagenaar, bewoner en ondernemer organiseren. Er zijn veel slagen gemaakt en toch ligt er nog een grote opgave. In de volle breedte van onze gemeentelijke organisatie passen we onze houding aan. Onze blik en ons handelen is gericht op ‘wat kan wel‘, in plaats van ‘wat kan niet’. We maken gebruik van de Haagse kracht door zo vroeg mogelijk bewoners, ondernemers en andere stakeholders bij de besluitvorming te betrekken.

Op het gebied van participatie krijgt de stad, de wijk, de buurt een grotere rol. Bestaande, succesvol gebleken, middelen blijven we inzetten. Denk daarbij aan de participatieladder en de buurtbudgetten. Wij staan open voor experimenten die de inwoners van Den Haag nog meer betrekt bij de inrichting en andere besluiten over hun buurt. Met de introductie van de aanstaande Omgevingswet zijn er extra kansen om tijdig alle betrokkenen uit de omgeving invloed te geven.

Na een inspraaktraject laten we altijd duidelijk zien waarop de zienswijze invloed heeft gehad en welke inbreng wel en niet is overgenomen. Niet alleen bij gemeentelijke projecten, maar ook daar waar externen werken aan de groei van onze stad, stellen wij hoge eisen aan de informatie aan en de communicatie met de buurt. Een externe partij moet vroegtijdig en adequaat in gesprek gaan met de buurt en zorgen dat zij goed bereikbaar zijn bij vragen vanuit de buurt. Dit wordt een voorwaarde voor de gunning van een project of de afgifte van een vergunning.

De stadsdelen proberen zoveel mogelijk aan te sluiten bij die leefwereld en een brug te slaan tussen de dagelijkse leefwereld van de bewoners (en ondernemers) en de wereld van het stadhuis. Zij stelt haar kennis van en over de wijk (de netwerken) ter beschikking aan de beleidsdiensten. Dit sluit ook goed aan bij de missie van de sector Stadsdelen & Wijken: ‘actief samen met bewoners, bedrijven en instellingen de sociale en fysieke leefbaarheid in de wijken versterken’.

De ervaringen van de afgelopen jaren op het gebied van burgerparticipatie hebben ons geleerd dat er veel wijken zijn in Den Haag waar het goed mee gaat. Er wonen over het algemeen mensen die hun leven prima op orde hebben en die in belangrijke mate zelfredzaam zijn. In die wijken dient de gemeente, als het gaat om burgerparticipatie en bewonersinitiatieven, een meer faciliterende rol op zich te nemen. Het betreft hier bijvoorbeeld wijken als Bezuidenhout midden en oost, Benoordenhout, Vruchtenbuurt, Vogelwijk en Statenkwartier. 

Niet overal gaat dat echter vanzelf. In een aantal buurten en wijken in de stad is sprake van stagnatie of zelfs van achteruitgang. Dat doet zich verspreid over de hele stad voor. De oorzaken zijn divers, het kan gaan om eenzijdige bevolkingssamenstelling, achterstallig onderhoud in woningbestand of openbare ruimte, een groot aantal mensen in de buurt met sociale of psychische problemen, gevoelens van onveiligheid en onbehagen, soms gaat het ook om uitsluiting van medebewoners. Opvallend is dat het vaak gaat om een samenloop van diverse problemen die maakt dat een buurt niet tot bloei komt. We constateren tevens dat als gevolg van de problematieken de bewonersorganisaties in de wat meer “traditionele vorm” onder druk staan. Het betreft hier bijvoorbeeld wijken als Moerwijk, Bouwlust, Vredrust, Frans Halsbuurt en Transvaal. Het sociale cement en het gevoel van gemeenschappelijkheid brokkelt af. Mensen zijn er meer op zichzelf en hechten wel aan een goede leefomgeving, maar zijn met elkaar niet in staat om de kracht te mobiliseren om de sociale en fysieke leefbaarheid van de wijk onder de aandacht te brengen van de juiste instanties. Op dergelijke plaatsen in de stad is het noodzakelijk om  een gezamenlijke aanpak van de gemeente, samen met de bewoners en andere partijen zoals corporaties, wijkorganisaties, zorg- en welzijnsinstellingen en (sociaal) ondernemers te organiseren.

Deze manier van werken willen we in 2019, gebruik makend van de lessen die we uit de wijkaanpak en de burgerparticipatie hebben getrokken, intensief inzetten. Niet door grote hoeveelheden extra geld in wijken te pompen, maar door gericht gezamenlijk energie in te zetten op die buurten en wijken in de stad, waarbij beschikbare middelen gebundeld worden ingezet. We doen dit op basis van plannen die door het college aan de raad zijn voorgelegd. Soms kan dat door kortdurende interventies, maar in een aantal buurten waar veel problemen tegelijkertijd spelen kan langdurige inzet nodig zijn.

Nog in 2018zal het Actieplan Burgerparticipatie worden  geactualiseerd en waar noodzakelijk verder doorontwikkeld. Vanuit het expertisecentrum Burgerparticipatie wordt geleerd, samengewerkt en geëxperimenteerd met vernieuwende vormen van burgerparticipatie. Het is de bedoeling om alle kennis en ervaring die opgedaan wordt middels participatie te bundelen, zodat deze kennis voor iedereen gemakkelijk toegankelijk is. In dit expertisecentrum ontmoeten bewoners, ambtenaren, partners in de stad en wijken en sociaal ondernemers elkaar. Ze leren van elkaar en inspireren elkaar met ideeën en ervaringen op het gebied van burgerparticipatie. We gaan in 2019 verder met instrumenten als wijkbudgetten, right-to-challenge, en chatsessies. Daarnaast worden vernieuwende concepten ontwikkeld.

Wijkprogramma’s
De wijkprogramma’s 2016-2019 die in samenspraak met bewoners en partners in de wijk zijn gemaakt, lopen tot en met 2019. Dit betekent dat in 2019 wordt gewerkt aan de wijkprogramma’s voor 2020 tot en met 2023. Op basis van informatie die tot stand is gekomen met bewoners, partners en ondernemers in de wijken  worden de prioriteiten bepaald. Vervolgens worden programma’s per wijk opgesteld. We zorgen dat de inzet daar gebeurt waar die het hardste nodig is en we spelen flexibel en slagvaardig in op wat er gebeurt.

De prioriteit in het stadsdeelbudget op het gebied van de bestrijding van onveiligheid wordt door de portefeuillehouder veiligheid in samensprak met het stadsdeel bepaald. Den Haag wil eigen initiatief van Hagenaars stimuleren om de veiligheid in de stad te verbeteren. Kern van de aanpak is preventie, vroegtijdige signalering en actief op bewoners en ondernemers afstappen om hulp en ondersteuning te bieden. De bewonersinitiatieven op het gebied van veiligheid vervullen hierbij een sleutelrol. De gemeente gaat steeds vernieuwender te werk in haar pogingen om bewoners te bereiken, te betrekken en te faciliteren. Het project BART! is hiervan een treffend voorbeeld. Dit platform beoogt burgers onderling én burgers, overheid en politie op een eigentijdse wijze met elkaar te verbinden en bij te dragen aan een veilige en leefbare omgeving.

De prioriteit in het stadsdeelbudget op het gebied van duurzaamheid en graffitibestrijding wordt door de door de portefeuillehouders buitenruimte en duurzaamheid vin samenspraak met het stadsdeel bepaald. De gemeente stimuleert duurzaamheid door bewoners te inspireren, te begeleiden en te koppelen aan het bedrijfsleven, bij voorkeur in Den Haag. We organiseren bijeenkomsten die helpen om van ideeën uitvoerbare projecten te maken. We verbinden groepen om advies en kennis uit te wisselen. Goed lopende initiatieven geven we een plek in het Haagse duurzaamheidsnetwerk. Steeds meer Haagse inwoners en ondernemers willen zich inzetten voor duurzame energie.
Ook stimuleren wij het bedrijfsleven om te verduurzamen, bijvoorbeeld door energiezuinige verlichting toe te passen. Met de milieubarometer geven we ondernemers inzicht in hun energie- en waterverbruik zodat ze zien waar het meeste te besparen valt. Horecaondernemers krijgen een zogeheten horecascan die laat zien hoe ze snel kunnen besparen op hun energierekening en die algemene tips geeft voor een duurzamere bedrijfsvoering. In duurzaamheidskringen voor theaters, musea, gebedshuizen en hotels proberen we de energierekening en CO2-uitstoot terug te dringen. In samenwerking met stichting Duurzaam Den Haag en Fonds 1818 organiseren wij netwerkbijeenkomsten, waaronder het duurzaam ontbijt. Bewoners treffen elkaar daar informeel om duurzame initiatieven en projecten te bespreken.
De aanpak van plak- en kladvandalisme kent 5 sporen: de graffiti-schoonmaakregeling (inclusief aangifte bij de politie), samenwerken met grooteigenaren, educatie en voorlichting, het ontwikkelen en beheren van legale graffitilocaties en het bestrijden van wildplak. De schoonmaakregeling is sinds 2013 voor particuliere eigenaren/bewoners gratis. Er zijn ruim 6.000 panden ingeschreven. De laatste jaren wordt steeds meer aandacht besteed aan het mogelijk maken van legale muurschilderingen. Street Art dient 2 doelen: illegale graffiti en wildplak voorkomen en de stad aantrekkelijker maken.

De prioriteit in het stadsdeelbudget op het gebied van de inrichting en het onderhoud van de buitenruimte wordt door de door de portefeuillehouder in samenspraak met het stadsdeel bepaald. Den Haag streeft ernaar dat de buitenruimte behalve schoon, heel en veilig ook prettig is om te verblijven. Hagenaars willen goed begaanbare stoepen en wegen, leuke plekken om te zitten en geen vervuiling door zwerfvuil. Met onze gebiedsgerichte aanpak vanuit de stadsdeelorganisaties streven we ernaar ook in 2019 dat elke wijk krijgt wat nodig is.

Aan de hand van eigen inspecties en meldingen van burgers laten we kleine reparaties uitvoeren aan de bestrating en het asfalt. Na graafwerkzaamheden en het opbreken van de bestrating, bijvoorbeeld door nutsbedrijven voor het vervangen van hun kabels en leidingen, controleren we of de bestrating weer netjes en veilig is hersteld.

In 2019 besteden we opnieuw € 0,8 mln. aan het onderhoud van straatmeubilair. Straatmeubilair zorgt ervoor dat Hagenaars elkaar in de openbare ruimte kunnen treffen. We brengen in 8 wijken het straatmeubilair en de direct omliggende openbare ruimte op orde. In de stadsdelen Centrum en Haagse Hout is er extra aandacht voor het beheer van het binnenstadgebied, de omgeving van het centraal station en het Beatrixkwartier op Hofstadniveau. Dat geldt ook voor de maatregelen in het kader van Den Haag regeringsstad, de participatie in beveiligingsmaatregelen van de nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid, het Koninklijk Huis, de ambassades, Prinsjesdag en de Veteranendag.
Alle stadsdelen werken aan een schone stad, conform het beleidsplan Een schone stad 2015-2020 (RIS 285286). Een schoon stadsdeel begint met het voorkomen van zwerfvuil. Door het plaatsen van ondergrondse restafvalcontainers (ORAC’s) verdwijnt de huisvuilzak meer en meer uit het straatbeeld en is er minder kans op het ontstaan van zwerfvuil. Ook overlast van dieren, zoals meeuwen en ratten, gaan we op deze manier tegen. Om een juist gebruik van deze afvalcontainers te bevorderen, heeft elk stadsdeel een plan van aanpak tegen het illegaal dumpen van afval (RIS 292907). Deze aanpak zal in 2019 worden voortgezet. We stimuleren omwonenden van ORAC’s om de locatie te adopteren, volle of kapotte containers te melden en medebuurtbewoners aan te spreken op onjuist gedrag.
Het vuil dat toch op straat zwerft, wordt opgeveegd. Per stadsdeel bepalen we in overleg met alle betrokken partners (beheerders, uitvoerders, handhavers) hoe het meest effectief kan worden geveegd. Waar problemen zijn, maken we intensiever schoon. Dat combineren we met gerichte handhaving, goede communicatie en het bevorderen van participatieactiviteiten. De stadsdelen zorgen ook voor het plaatsen/repareren van afvalbakken en het opruimen van oliesporen op de weg.
Extra aandacht is er via de opruimestafette, de opruimchallenge in de zomer en door feestdagen te koppelen aan het thema schoon. Structureel worden projecten uitgevoerd in de stadsdelen over de thema’s: gedumpt afval bij ondergrondse afvalcontainers, gedumpt voedsel, hondenpoep, zwerfafval en de kerstbomeninzameling. Bewoners, ondernemers en bezoekers worden zoveel mogelijk aangesproken op hun gedrag.

De gemeente ontvangt inkomsten voor het gebruik van gemeentegrond als bouwterrein, het innemen van standplaatsen en andere vormen van verhuur van grond. Deze inkomsten voor het gebruik van de openbare ruimte zijn geraamd op € 0,9 mln.

De prioriteit in het stadsdeelbudget op het gebied van openbaar groen en openlucht recreatie wordt door de door de portefeuillehouder buitenruimte in samenspraak met het stadsdeel bepaald. De stadsdelen streven naar gezond, veilig en netjes verzorgd openbaar groen voor bewoners en bezoekers van de stad. Dit vergt goed onderhoud en beheer. Om het kwaliteitsniveau in de hele stad te bevorderen, is er een uniform (meerjaren)onderhoudsbestek voor de periode 2017-2019, inclusief bestekken voor het maaien van gazons en het snoeien van hagen. Ook zorgen de stadsdelen voor het maaien van de oevers langs het Haagse binnenwater.

Voor de kwaliteitsverbetering van het wijk- en buurtgroen is in 2019 een bedrag van € 700.000 beschikbaar. De locaties waarop deze middelen worden ingezet, komen tot stand op basis van wensen van buurtbewoners, de wijkuitvoeringsplannen, de nulmetingen van de technische kwaliteit van de beplanting in de wijken en de wijkvisies. Criteria voor het toewijzen van de middelen zijn: participatie, sociale veiligheid en een afname in beheerkosten. De projecten richten zich met name op versleten en sociaal onveilige groenvoorzieningen, maar ook op mogelijkheden om werk met werk te maken en mogelijkheden voor participatie door buurtbewoners bij de aanleg en het onderhoud van groenstroken in de eigen buurt.

Ten opzichte van Nederland wonen er in Den Haag relatief meer jonge kinderen onder de 5 jaar en meer jongeren. In 2022 telt Den Haag ruim 119.000 kinderen van 0 tot en met 18 jaar (een toename van bijna 4%). De buitenruimte is bij uitstek het domein voor spelende kinderen. Dit betekent dat de gemeente in haar ruimtelijke plannen expliciet rekening dient te houden met speel-, sportieve- en verblijfruimtes voor kinderen. Ondanks dat er sprake is van een game-generatie, spelen kinderen in de zomer in Den Haag 4 à 5 keer per week buiten en in de winter ruim 2 keer per week. Voor hen vinden we het van belang dat de stad voldoende ruimte biedt om met plezier buiten te kunnen spelen en zich speelvriendelijk blijft ontwikkelen. Het op orde houden van een kwalitatief goed en uitdagend speelvoorzieningenniveau kan de gemeente niet alleen. We betrekken ouders, verzorgers en vrijwilligers actief bij het beheer en onderhoud van speelplekken. Daarnaast controleert de gemeente viermaal per jaar alle speelplekken op veiligheid en functionaliteit.

Bewoners van een wijk en partners in de wijk weten wat er speelt in de wijk. Door gezamenlijk (stadsdeel, bewoners en partners) prioriteiten te bepalen, wordt de betrokkenheid in de wijk vergroot. Deze participatie kan zich ook uitstrekken naar de keuze voor speeltoestellenvoorzieningen. Voor dit laatste wordt ook gebruik gemaakt van moderne e-participatiemiddelen, zoals de budgetschuif en het moodboard.

In Den Haag kunnen ouders en kinderen gebruik maken van onder andere speel-o-theken, de Haagse Hopjes, peuterspeelzalen, stadsboerderijen en andere speelvoorzieningen. Ook de sportverenigingen en scoutingorganisaties vervullen een belangrijke rol voor de opgroeiende kinderen in onze stad. Samen met kinderen en omwonenden kijken we hoe we de buitenruimte het beste kunnen ontwikkelen en waar mogelijk uitdagende speellocaties in de stad kunnen creëren.
De stadsdelen Loosduinen en Scheveningen beheren het Haagse strand. Zij zorgen voor het onderhoud van de toegangen tot het strand, zoals trappen en op- en afritten en het aanbrengen van borden. Ook zorgen ze voor het - volgens Delflands Keur - onderhouden van de afrastering langs de voet van de duinen en de op- en afritten. Daarnaast houden zij toezicht bij de opbouw, exploitatie en het afbreken van de strandpaviljoens en de nutsvoorzieningen (elektra, water en riolering) en voeren ze regie op het schoonmaken van het strand en het plaatsen van de afvalbakken. Verder onderhouden zij de contacten met de strandpaviljoenhouders en adviseren ze over aangevraagde evenementen.

De prioriteit in het stadsdeelbudget op het gebied van de bestrijding van de inrichting van het verkeer in de stadsdelen wordt door de door de portefeuillehouder verkeer in samenspraak met het stadsdeel bepaald. Het stadsdeel pakt kleine zaken aan in de buitenruimte: herinrichtingen of aanpassingen aan de infrastructuur. Vaak gebeurt dit op verzoek van bewoners. Het stadsdeel toetst de plannen aan de gemeentelijke richtlijnen. De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van de verkeersborden en de belijning op het wegdek.

De prioriteit in het stadsdeelbudget op het gebeid van leefbaarheid en bewonersparticipatie in het stadsdeelbudget wordt door de wethouders buitenruimte en stadsdelen in samenspraak met het stadsdeel bepaald. De gemeente heeft veel vertrouwen in de Haagse kracht. We zetten daarom stevig in op het ondersteunen van bewonersorganisaties en de kracht van bewoners. Bewonersorganisaties zijn belangrijke gesprekspartners van de gemeente bij het vormgeven en invullen van beleid voor de wijken. In 2018 wordt het beleidskader bewonersorganisaties, mede op verzoek van de bewonersorganisaties, geëvalueerd. Wanneer nodig zal dit leiden tot bijstelling van het beleidskader en in 2019 worden geëffectueerd.

Daarnaast is het belangrijk andere groepen te spreken. Bewonersorganisaties zijn immers niet de enige spreekbuis van de wijk: er zijn ook bewonerscommissies, milieugroepen, bewonersgroepen, verenigingen van eigenaren, straatvertegenwoordigers en vele andere groepen. De stadsdelen gaan in 2019 onverminderd verder met het stimuleren en ondersteunen van nieuwe activiteiten van deze groepen.
De gemeente wil initiatieven van bewoners mogelijk maken. Met het budget voor leefbaarheid en bewonersparticipatie stimuleren we in 2019 bewoners om met mooie ideeën, projecten en/of activiteiten te komen die een verbetering zijn voor hun buurt en leefomgeving. Het gaat om activiteiten waarbij de bewoners zelf een actieve rol hebben. Zoals buurtactiviteiten om de sociale cohesie te verbeteren, kinderactiviteiten die bewoners zelf organiseren, schoonmaakacties, activiteiten van bewonersorganisaties, ontmoetingsactiviteiten om verschillende bewonersgroepen met elkaar in contact te brengen, ontmoetingsactiviteiten voor ouderen, het plaatsen van hanging baskets die worden onderhouden door bewoners of ondernemers en nog veel meer. Het stadsdeel helpt hen daarbij. Jaarlijks geven de stadsdeelorganisaties subsidie aan zo’n 1.100 initiatieven via de regeling Leefbaarheid en bewonersparticipatie. Ook worden diverse werkzaamheden in de buitenruimte uit dit budget betaald. Hiervoor is ruim € 8 mln. beschikbaar. In 2018 wordt de regeling inhoudelijk geëvalueerd en aangepast om het maatschappelijk effect nog verder te vergroten. Dit zal in 2019 worden geëffectueerd.

De prioriteit in het stadsdeelbudget op het gebeid van buurthuizen en de ondersteuning van vrijwilligers wordt door de wethouder welzijn in samenspraak met het stadsdeel bepaald. Op basis van de wijkprogramma’s 2016 - 2019 zijn per stadsdeel maatschappelijke vraagstukken vastgesteld die passen binnen de 4 huidige gemeentelijke ambities. Deze 4 ambities zijn:
1. De Haagse jeugd groeit veilig, gezond en met plezier op en ontwikkelt haar talenten.
2. Iedereen woont en werkt in een prettige omgeving, waarbij bewoners maximaal zeggenschap hebben over hun fysieke en sociale leefomgeving.
3. Mensen zijn vitaal en streven een gezonde leefstijl na.
4. De gezamenlijke toekomst van bewoners telt. Iedereen krijgt gelijke kansen, ongeacht achtergrond, ras, geslacht of geaardheid.
Om actief een bijdrage te kunnen leveren aan de maatschappelijke vraagstukken binnen deze vier ambities subsidiëren de stadsdelen het professionele welzijnswerk van de Haagse welzijnsorganisaties, zelfstandige buurthuizen en overige organisaties. Op basis van de wijkprogramma’s formuleren de welzijnsorganisaties hun inzet en aanpak en maken we met hen de subsidieafspraken.
De nadruk ligt steeds meer op de zelfredzaamheid van mensen en de bewonersinitiatieven die ze ontplooien. Daarbij hoort ook een groter beroep op de vrijwillige inzet van mensen uit de persoonlijke omgeving. Het opbouwen en versterken van sociale netwerken – samenlevingsopbouw – is hier onderdeel van.

Juist preventief kan het welzijnswerk van onschatbare waarde zijn. Dat geldt breed, in het hele sociale domein. Zo kunnen lichte opvoedondersteuning voor ouders, valtrainingen voor ouderen, weerbaarheidsprogramma’s in onderwijs, jongerenwerk gericht tegen radicalisering en meer expertise in de wijkteams, op allerlei manieren erger voorkomen. Welzijnswerk is daarbij een belangrijke pijler in de uitvoering van de Wmo. Het coalitieakkoord stelt een herstructurering van het welzijnswerk in het vooruitzicht. Hierbij krijgen ook andere en nieuwe partijen de kans om een bijdrage te leveren aan het welzijn van de Hagenaar. De subsidie systematiek wordt eenvoudiger, flexibeler en meer gericht op resultaat. Deze werken we in de komende periode uit.

Elk stadsdeel zorgt ervoor dat jeugd en ouders hun stem kunnen laten horen over de onderwerpen die hen aangaan. In dialoog met jeugd en ouders komen we tot verbeterpunten voor de fysieke en sociale omgeving in de wijk. Jongeren kunnen bij de stadsdelen subsidie aanvragen voor het ontplooien van eigen initiatieven (voor hun wijk).

De stadsdelen zijn ook verantwoordelijk voor subsidiëring van het professioneel jeugdwerk in de wijk. Het jeugdwerk werkt op de plekken waar kinderen en jongeren problemen ondervinden bij het opgroeien en minder in staat zijn om op eigen kracht hun talenten te ontwikkelen. De inzet van het jeugdwerk richt zich onder meer op talentontwikkeling, doorlopend leren in samenwerking met het onderwijs, het stimuleren van sportdeelname en andere vormen van vrijetijdsbesteding, zoals cultuur en scouting. Waar nodig leiden jongerenwerkers de jongeren naar de hulpverlening. Jongerenwerkers hebben in dit alles een sleutelrol. Ze hebben een vertrouwensrelatie met de jongeren en weten hen te vinden, ook ’s avonds en op straat. Justitie, politie, welzijn en zorg treden samen op bij de aanpak van overlastgevende en hinderlijke groepen jongeren. De aanpak van de overlast van jongeren vindt plaats in nauwe samenwerking met de aanwezige partners in de wijk.

Inclusieve stad
De gemeente werkt aan een inclusieve stad waarin iedereen participeert. De gemeente wil kansengelijkheid bevorderen, zorgen dat mensen minder belemmeringen hebben om mee te doen en er sprake is van gelijkwaardigheid in onze stad. De komende jaren zetten we o.a. in op antidiscriminatie, taal en het benutten van kansen. De inspanningen die hiervoor worden gedaan willen we toetsen op het effect dat ze hebben op de realisatie van de ambities uit het coalitieakkoord.

Antidiscriminatie
In Den Haag worden de gelijke kansen voor elke Hagenaar gewaarborgd. Discriminatie op grond van  o.a. afkomst, sekse, godsdienst, leeftijd, beperking, seksuele voorkeur etc. wordt niet getolereerd en kan ook in 2019 gemeld worden bij de gemeentelijke antidiscriminatievoorziening Den Haag Meldt. Dit jaar wordt wederom ingezet op het vergroten van de meldingsbereidheid van discriminatie. Tevens zal er een evaluatie plaatsvinden van de inpassing van Den Haag Meldt bij de gemeentelijke Ombudsman en de werking van het meldpunt aldaar. Naar aanleiding van deze evaluatie worden eventuele verbeterpunten opgepakt en worden er in het kader van een bredere visieontwikkeling op het gemeentelijke antidiscriminatiebeleid nieuwe initiatieven uitgezet. Hierbij is er met name aandacht voor de aanpak van arbeidsmarktdiscriminatie. In dit kader wordt ook de samenwerking binnen het netwerk Den Haag Inclusief gecontinueerd en uitgebreid om elke Hagenaar de kans te bieden gelijkwaardig te participeren op de arbeidsmarkt.

Stimuleren Nederlandse taal
Taal in de buurt is erop gericht om geïsoleerde inwoners in de stad met een migrantenachtergrond de Nederlandse taal te leren en meer kansen te bieden op (vrijwilligers)werk, en is onderdeel van de aanpak laaggeletterdheid. Het programma Taal in de buurt richt zich in 2019 op: de werving , het succesvol doorlopen van  taaltrajecten en de doorstroom naar hogere vervolgtrajecten. De ambitie is om in 2019 een totaal van 200 groepen waarvan 50 groepen NT2 en 150 groepen Conversatie te realiseren.

Het mediabeleid van de gemeente Den Haag is erop gericht dat inwoners en bedrijven van de stad de berichtgeving kunnen volgen via vrije en onafhankelijke media. Als internationale stad van Vrede en Recht hebben wij tevens de plicht organisaties te (blijven) ondersteunen die opkomen voor het vrije woord. In het mediabeleid wordt voor het aankomend jaar de nadruk gelegd op de volgende zaken.

Het Commissariaat voor de Media heeft de Stadsomroep Den Haag tot 2022 aangewezen als lokale publieke media-instelling. De Stadsomroep, verantwoordelijk voor de online content en de uitzendingen van Den Haag FM/TV, is daarmee opnieuw voor langere tijd verbonden aan de gemeente.
Naast een structurele subsidie voor de lokale omroep ontvangt ook de zender FunX een structurele bijdrage voor de Haagse programmering. Samenwerking met publieke, regionale en landelijke partners staat centraal in de media-aanpak. Het netwerk van muurkranten wordt uitgebreid met schermen in de Haagse tramtunnel. Via dit digitale netwerk krijgen inwoners van Den Haag lokaal nieuws en informatie. Ook de lokale omroep levert nieuws aan de muurkranten.

In de centrale bibliotheek wordt in Studio B de mogelijkheid geboden om live uitzendingen te realiseren, zowel online als via de bestaande publieke omroepen. Met de Haagse Hogeschool en de Haagse vestiging van InHolland wordt intensief samengewerkt. Zo werken studenten mee aan het organiseren van het jaarlijkse lokale nieuwe media-festival. Op dit festival worden de beste vloggers, bloggers en mediamakers bekroond. De uitreiking van de Tegel en de jaarlijkse bijeenkomst van Free Press Unlimited in het auditorium van het Haagse Vredespaleis onderstreept het belang van vrije media in onze stad van vrede en recht.

Maatschappelijke begeleiding statushouders
Volgens de Wet Inburgering moeten gemeenten voorzien in de maatschappelijke begeleiding van inburgeringsplichtige statushouders en het afleggen van een participatieverklaring. In het besluit Inburgering worden aan de inhoud en vormgeving van maatschappelijke begeleiding regels gesteld. Sinds 2016 is de vergoeding vanuit het Rijk voor de maatschappelijke begeleiding van statushouders verhoogd van € 1.000 naar € 2.370 per volwassene. De maatschappelijke begeleiding wordt nog gedaan door stichting Vluchtelingenwerk. De kosten hiervoor dienen, net als de kosten voor de wettelijke verplichte participatieverklaring voor statushouders, volledig vanuit deze vergoeding te worden gefinancierd. Vanaf 1 oktober 2017 verloopt de uitbetaling van de bijdrage voor maatschappelijke begeleiding via een decentralisatie-uitkering van het gemeentefonds. De bijdrage voor maatschappelijke begeleiding wordt op basis van realisatiecijfers jaarlijks in de meicirculaire uitgekeerd (t+1). Dit betekent dat we als gemeente moeten voorfinancieren.

In een brief d.d. 2 juli 2018 van Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Tweede Kamer, is aangekondigd dat het inburgeringsstelsel vanaf 1 januari 2020 gaat wijzigen. Gemeenten zullen verantwoordelijk worden voor de inburgeringsplichtigen. Dit betekent voor de gemeente Den Haag nieuwe taken en verantwoordelijkheden. De precieze vormgeving van het nieuwe stelsel is nog onderwerp van gesprek. Ook de bijbehorende financiële kaders zijn nog onderwerp van onderhandeling.

Mensen zonder verblijfsdocumenten
Het Rijk blijkt onvoldoende in staat om alle afgewezen asielzoekers daadwerkelijk terug te laten keren naar het land waar ze vandaan komen. Daarom wordt het Noodfonds Vluchtelingen  (HNV) voortgezet. Het HNV is ontstaan naar aanleiding van een initiatief van enkele maatschappelijke organisaties die oplossingen zochten voor heel schrijnende situaties van (uitgeprocedeerde) asielzoekers. Het doel van het HNV is het verlenen van onderdak en/of materiele ondersteuning aan (uit geprocedeerde) asielzoekers die door het ontbreken van een verblijfsvergunning in zeer dringende nood verkeren. Daarbij gaat het vooral om:

• Gezinnen met minderjarige kinderen;
• Minderjarige kinderen zonder ouders;
• Personen met ernstige medische en/of psychische problemen.

Het HNV ontvangt hiervoor in 2018 een subsidie van maximaal €170.000 van de gemeente Den Haag.
In Den Haag gaat het om circa 40 tot 60 huishoudens per jaar, waarbij stichting Vluchtelingenwerk de schakel vormt tussen de noodvoorzieningen en behoeftige (ex-)asielzoekers en (ex-)vluchtelingen. Ze maken een zorgvuldige selectie van de deelnemers aan het noodfonds en organiseren de uitbetaling van het leefgeld. Stichting Vluchtelingenwerk ontvangt in 2018 hiervoor een subsidie van maximaal €98.050 van de gemeente Den Haag.   

Dienstverlening

Onze diensten, die we digitaal en verspreid over de stad aanbieden, organiseren we laagdrempeliger en logischer. Hierdoor kunnen bewoners ons zowel digitaal als fysiek beter vinden en kunnen meer vragen ‘op locatie’ worden opgelost. De stadsdeelorganisatie speelt hierbij een belangrijke rol als klankbord en voor de informatievoorziening voor de wijk en de buurt. Wij willen die rol van de stadsdeelorganisatie verder uitbouwen. Als het gaat om de dienstverlening is het belangrijk dat inwoners en ondernemers de mogelijkheid houden om te kiezen voor persoonlijk contact. Bewoners worden niet alleen via de bewonersorganisaties geraadpleegd, maar ook individueel, bijvoorbeeld door middel van mailings.

De Strategienota Dienstverlening vormt de basis voor de verdere verbeteringen van de gemeentelijke dienstverlening. We kiezen voor een wendbare ambtelijke organisatie die opgavegericht werkt.

Digitalisering heeft een steeds grotere impact op de maatschappij en daarmee op iedereen die woont en werkt in Den Haag. Naast de fysieke stad, begint er een digitale stad te ontstaan met nieuwe kansen, vraagstukken en bedreigingen. Digitale mogelijkheden worden beter benut. Onze inzet op verdere digitalisering van de dienstverlening moet er voor zorgen dat diensten en producten sneller, eenvoudiger en toegankelijker worden geleverd aan burgers, bedrijven en organisaties in de stad. Gemeentelijke diensten en producten zullen daardoor steeds meer tijd en plaats onafhankelijk (digitaal) geleverd worden. Inwoners en bedrijven moeten daarbij optimale toegang hebben tot informatie. Dat is van belang voor de democratische controle, de keuzevrijheid, zeggenschap en betrokkenheid. De gemeente gaat voort met het verder en klantvriendelijk en zoveel mogelijk op basis van open data ontsluiten van openbare informatie. Begin 2019 zal de nieuwe I-visie aan de gemeenteraad worden aangeboden.

Klantcontactcentrum

Het klantcontactcentrum is de centrale toegang voor bewoners, expats en ondernemers tot de dienstverlening van de gemeente Den Haag. Het beheert 3 kanalen: de website www.denhaag.nl, het telefoonnummer 14070 en de balies in de stadsdeelkantoren. Het klantcontactcentrum maakt de digitale dienstverlening persoonlijk. Dit levert gemak en gewin op voor de gebruikers. We willen de gebruikers stimuleren om het best passende en meest kostenefficiënte kanaal te kiezen. Klantcontact via 14070 en een goede baliebehandeling blijven mogelijk. Om deze dienstverlening efficiënt te kunnen blijven aanbieden, wordt de organisatie van het klantcontactcentrum doorontwikkeld. Hiermee speelt het klantcontactcentrum in op de toekomstige ontwikkelingen op het gebied van burgerzaken en een multichannel-benadering op het gebied van (digitale) dienstverlening. De visie over de doorontwikkeling van dienstverlening zal vorm krijgen in de nieuwe strategienota.

Burgerzaken

Burgerzaken is primair verantwoordelijk voor de kwaliteit van de burgerlijke stand en de basisregistratie personen. Hiernaast voert burgerzaken ook een aantal frontoffice-taken en bijzondere taken uit: de eerste inschrijving in de basisregistratie en beheer van het register voor niet-ingezetenen, de uitvoering van de Rijkswet op het Nederlanderschap en The Hague International Center. Ook zijn alle producten van digitale burgerzaken hier belegd. Burgerzaken Den Haag is als enige verantwoordelijk voor de uitvoering van landelijke taken.

Baten secretarieleges

De baten binnen het programma dienstverlening bestaan voornamelijk uit het heffen van leges voor reisdocumenten, rijbewijzen, documenten uit de basisregistratie personen en de burgerlijke stand. Met ingang van maart 2014 is de geldigheidsduur van reisdocumenten verlengd van 5 naar 10 jaar. Dit betekent dat er minder aan leges zal worden ontvangen. De financiële inkomstenderving start in 2019 en loopt in 2022 op naar een bedrag van circa € 2 mln.
De baten binnen het programma dienstverlening bestaan voornamelijk uit het heffen van leges voor reisdocumenten, rijbewijzen, documenten uit de basisregistratie personen en de burgerlijke stand. Met ingang van maart 2014 is de geldigheidsduur van reisdocumenten verlengd van 5 naar 10 jaar. Dit betekent dat er minder aan leges zal worden ontvangen. De financiële inkomstenderving start in 2019 en loopt in 2020 op naar een bedrag van circa € 2 mln. In het laatste kwartaal van 2018 zal het college een besluit nemen over de inhoudelijke invulling van de bovenstaande inkomstenkostenderving voor 2019 en verder. Het college zal daarbij  aangeven hoe de terugloop in bezoekersaantallen bij de balies aan de stadsdeelkantoren als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen en de sterke terugloop in het aantal reisdocumenten kan worden opgevangen. Daarbij is het onvermijdelijk dat de huidige openingstijden, werkwijze en het aantal locaties waar reisdocumenten worden verstrekt moet worden aangepast om de kwaliteit van de dienstverlening te garanderen. Uiteraard wordt hierbij in ogenschouw genomen dat de dienstverlening voor iedere inwoner en ondernemer goed en makkelijk toegankelijk moet blijven. 

Verkiezingen

In 2019 zijn er 3 verkiezingen gepland: de Provinciale Statenverkiezing en de waterschapsverkiezing op 20 maart 2019 en de verkiezing voor het Europees Parlement op 23 mei. Voor het organiseren van verkiezingen is een structureel budget en reserve beschikbaar. Dit budget staat onder druk. Voor het organiseren van de waterschapsverkiezing worden aanvullende middelen verkregen vanuit het waterschap. Het college onderzoekt de wijze waarop het budget in voldoende mate kan voorzien in de noodzakelijke middelen.

Toelichting verbonden partijen
De coöperatie BIRGIT (Beter In Regie op Gemeentelijke IT) heeft tot doel de deelnemende Nederlandse gemeenten te voorzien in ICT-toepassingen ten behoeve van digitale dienstverlening en bedrijfsvoering. De coöperatie richt zich hierbij op het verwerven, (door)ontwikkelen, beheren en leveren van de voorzieningen. Den Haag is een samenwerkingsverband met Rotterdam (vanaf 2014) en Utrecht (vanaf 2015) aangegaan om de kosten voor beheer en onderhoud van software zo laag mogelijk te houden.