Beoogd maatschappelijk effect: Wat willen we bereiken?

De gemeente werkt met het programma Stadsontwikkeling en Wonen aan de ruimtelijk-economische ontwikkeling van de stad en het nog aantrekkelijker maken van Den Haag als stad waar veel mensen willen wonen, werken en leven.

Den Haag is nu al een prachtige stad om in te wonen. Den Haag, als plek om te wonen, is in trek.  Gemiddeld komen er jaarlijks 5.000 inwoners bij en de verwachting is dat de bevolkingsgroei nog wel even aanhoudt. Dit biedt kansen, maar stelt de stad ook voor uitdagingen om de stad aantrekkelijk te houden. Doordat steeds meer mensen in Den Haag willen wonen en door de druk op de Haagse woningmarkt, zijn er meer woningen nodig om de doorstroming op gang te brengen, waardoor wachtlijsten kunnen afnemen. Daarnaast brengt de betaalbaarheid van het wonen een uitdaging met zich mee. Startende huishoudens en huishoudens met een middeninkomen raken in de knel door de prijsontwikkeling en strengere inkomenseisen. De ambitie is om woningen voor alle doelgroepen te bouwen, van sociale huur (30%) en middeldure huurwoningen tot woningen in de hogere prijsklassen. We stellen daarbij hoge eisen aan kwaliteit en duurzaamheid.

De uitdaging is om deze woningbouwambities door te vertalen in concrete plannen voor gebiedsontwikkelingen en stedelijke transformatie, zodat ook op (middel)lange termijn voldoende bouwlocaties beschikbaar zijn. We investeren daarom in integrale gebiedsontwikkelingen en maken bij nieuwe ontwikkelingen duidelijke keuzes waar wordt gebouwd. Bij nieuwe ontwikkelingen ligt de focus op de volgende investeringsgebieden: het Central Innovation District en Zuidwest. De toekomstige woningbouwlocaties vinden daarmee grotendeels plaats in de omgeving van OV-knooppunten. Voor deze gebieden, of delen van deze gebieden, worden integrale gebiedsvisies opgesteld. De uitgangspunten van de Agenda Ruimte voor de Stad zijn daarbij leidend. Ook is het streven om bij integrale gebiedsontwikkelingen ervoor te zorgen, dat de hoogst mogelijke kwaliteit van wonen en leven wordt gerealiseerd. In de investeringsgebieden willen we, vooruitlopend op de invoering van de Omgevingswet, experimenteren met de leefbaarheidseffectrapportage.

Buiten de genoemde gebieden vinden geen nieuwe grootschalige gebiedsontwikkelingen plaats. Daar is alleen ruimte voor bouw- of vervangingsprojecten die meerwaarde bieden en passen bij de bestaande omgeving.

In de tabellen staan de kengetallen en beleidsindicatoren voor dit programma. De kengetallen laten enkele maatschappelijke ontwikkelingen zien waarop de gemeente geen directe invloed kan uitoefenen, maar die wel relevant zijn voor het beleid.

We begroten in 2019 € 162 mln. aan lasten. Veel activiteiten op dit programma hebben een projectmatig karakter, daar is het gebruikelijk dat lasten en baten per jaar flink kunnen verschillen. Het volume van het programma neemt jaarlijks af. Dat hangt grotendeels samen met grondexploitaties. De activiteiten op lopende grondexploitaties nemen de komende jaren in volume af en daarnaast zijn de grondexploitaties die de komende jaren nog vastgesteld en uitgevoerd gaan worden, nog niet in deze begroting zichtbaar.

De lasten in dit programma hebben grotendeels betrekking op de activiteiten bouwgrondexploitaties en stadsvernieuwing. Hiertoe behoren het zelf bouwrijp maken en uitgeven van locaties (grondexploitaties): Onder stadsvernieuwing valt het ondersteunen van initiatieven van derden voor het realiseren van onder meer woningen en bedrijven. De ondersteuningen kan bijvoorbeeld plaatsvinden door inzet van mensen, doen van fysieke ingrepen of bijdragen aan een ontwikkeling. Het toezicht op omgevingsvergunningen is een andere activiteit waar relatief veel middelen bij betrokken zijn. De andere activiteiten zijn kleiner in omvang, maar niet minder belangrijk. De grootste batenpost op dit programma is grondexploitatie. We begroten in 2018 ongeveer € 63 mln. Opbrengsten uit verkoop van gronden voor woningbouw, bedrijven en andere activiteiten. Baten uit verkoop van activa vormt een andere grote post, dit betreft de verkoop van Amerikaanse Ambassade en verkoop van vastgoed aan Rotterdamsebaan.